Budowa terrarium

Na etapie planowania zakupu zwierzaka należy dokładnie przemyśleć kwestię przygotowania terrarium i w pierwszej kolejności zebrać odpowiednie środki na wykonanie bądź zlecenie budowy zbiornika hodowlanego. Dopiero gdy pomieszczenie jest gotowe na przyjęcie nowego lokatora powinniśmy zdecydować się na zakup agamy. Piszemy o tym, gdyż wielu początkujących hodowców zbyt pochopnie decyduje się na zakup pupila dopiero później zastanawiając się nad stworzeniem niezbędnego zaplecza.

Należy pamiętać, iż nowo zakupiony zwierzak w szczególności w młodym wieku bardzo przeżywa aklimatyzację i często w jej początkowym etapie przechodzi okres stresowy, przy czym przetrzymywanie go w małym tymczasowym pojemniku jedynie pogłębia problemy ze stresem i jest bardzo uciążliwe dla jaszczurki. Takie tymczasowe lokum nie wyposażone w niezbędne urządzenia może również trwale odznaczyć się na zdrowiu jaszczurki np. u maluchów nie posiadających dostępu do spektrum UVB bardzo szybko pojawiają się objawy odwapnienia i nieodwracalne tego następstwa w postaci krzywicy. Idealną sytuacją będzie wpuszczenie agamy do docelowego terrarium zaraz po przywiezieniu, gdzie będzie miała możliwość ukrycia się i przeczekania okresu aklimatyzacyjnego.

Najwygodniejszym a zarazem najprostszym sposobem będzie zakup gotowego terrarium w sklepie zoologicznym lub zlecenie budowy w zakładzie szklarskim bądź stolarskim, w zależności od materiału z jakiego ma być wykonany zbiornik. Należy jednak wziąć pod uwagę, że koszt takiej inwestycji (zwłaszcza w przypadku sklepu) będzie znacznie większy niż wartość zbiornika. Dodatkowo w tym przypadku nie mamy możliwości indywidualnego dostosowania funkcjonalności zbiornika do naszych potrzeb. Nie należy również sugerować się poradami udzielanymi w sklepie, gdyż w większości z nich sprzedawcy nie posiadają nawet ogólnej wiedzy o wymogach danego gatunku.

Najważniejszym czynnikiem rzutującym na dalszą funkcjonalność zbiornika jest wybór podstawowego materiału, z którego zostanie on w większości wykonany. Na szczęście z uwagi na biotop w jakim żyją agamy brodate, możemy wykorzystać szeroki asortyment materiałów drewnianych, które w większości przypadków nie sprawdzają się w terrariach tropikalnych.

Poniżej wyszczególniona została lista najczęściej stosowanych materiałów w terrariach przeznaczonych dla zwierząt pustynnych i stepowych, z wyszczególnieniem ich wad i zalet:

1) Szkło

Terraria wykonane w całości ze szkła stanowią jedno z najczęściej spotykanych rozwiązań. Materiał ten może być stosowany do zbiorników o dowolnym biotopie gdyż jest w pełni odporny na działanie wysokiej wilgotności. Z drugiej strony w przypadku dużej różnicy temperatur na zewnątrz i wewnątrz zbiornika tafle szklane bardzo często ulegają pęknięciu co wiąże się z kłopotliwą wymianą całej szyby. 
Szkło doskonale nadaje się do małych jak i średnich terrariów, jednak w przypadku dużych zbiorników znacznie ogranicza ich funkcjonalność. Kruchość, podatność na uszkodzenia oraz ciężar szklanych zbiorników utrudnia ich przemieszczanie, dlatego też szkło ma zastosowanie jedynie w przypadku sporych i „stacjonarnych” terrariów, np. wkomponowanych w architekturę pomieszczenia. Dodatkowo w przypadku większości gadów, a zwłaszcza tak bardzo aktywnych jak agamy brodate, niezbędnym krokiem będzie zabudowa większości ścian nieprzezroczystym materiałem, gdyż w przeciwnym wypadku zwierzęta będą cierpiały z powodu braku możliwości ukrycia się przed wzrokiem opiekuna a przede wszystkim będą uszkadzały pyski o „niewidoczne” i niemożliwe do zlokalizowania ściany. 

2) Płyta OSB

Terraria z OSB z oszkloną przednią ścianą stanowią tanią i bardzo ciekawą alternatywę dla zbiorników wykonanych z innym materiałów. Płyty w przeciwieństwie do szkła można zastosować w terrariach o dowolnej kubaturze, przy czym umiejętnie zaprojektowany zbiornik np. z wykorzystaniem dodatkowego stelaża do montażu ścian, może być w prosty sposób zdemontowany co istotnie podnosi zwiększa funkcjonalność pomieszczenia. W handlu występuje kilka rodzajów płyt OSB i przy zakupie należy wybrać płyty lakierowane, które zabezpieczone są przed wilgotnością. OSB podobnie jak inne materiały drewniane bardzo dobrze izoluje wnętrze terrarium od warunków panujących na zewnątrz i przykładowo w połączeniu z wystrojem ze styropianu świetnie utrzymuje temperaturę, co pozwala na wykorzystanie mniej intensywnego ogrzewania.

O ile pod względem parametrów technicznych i funkcjonalności płyty OSB mają niemalże same zalety, o tyle ich walory estetyczne pozostawiają wiele do życzenia. Z tego też powodu terrarium z czystej płyty OSB bez okleiny zewnętrznej nie stanowi elementu dekoracyjnego w mieszkaniu. 

3) Płyta meblowa

Płyta meblowa stanowi bardzo dobre rozwiązanie dla osób ceniących sobie estetykę wykonania. Różnorodność wzorów jak i wariantów kolorystycznych dostępnych na rynku płyt, pozwala na dostosowanie terrarium do aranżacji pomieszczenia lub nawet wkomponowanie zbiornika w umeblowanie. Niestety w kwestiach funkcjonalności płyty meblowe ustępują OSB, gdyż są bardzo podatne na działanie wilgotności i nawet u jaszczurek zamieszkujących suche środowisko rozlana woda może doprowadzić do wypaczenia materiału. Z tego też powodu płyty wykorzystywane do budowy terrariów lub też adoptowane do tego celu stare meble, należy pomalować od wewnątrz kilkoma warstwami lakieru ekologicznego oraz zadbać o zabezpieczenie łączeń przed dostaniem się wilgoci, np. z zastosowaniem silikonu. W porównaniu do OSB płyty meblowe są również dużo mniej odporne na uszkodzenia mechaniczne przykładowo zarysowania.

4) Płyta wiórowa (nielaminowana)

Płyty wiórowe, stanowiące podstawę do produkcji płyt meblowych, nie są zbyt popularnym materiałem do budowy terrariów. Z uwagi na brak pokrycia płyty te są bardzo wrażliwe na wysoką wilgotność, ponieważ bardzo szybko wchłaniają wodę i w skutek tego ulegają wypaczeniu. Jednakże w przypadku terrariów o biotopie pustynnym bądź stepowym można z powodzeniem wykorzystać ten materiał, pod warunkiem że cała powierzchnia wewnętrzna pomieszczenia zostanie pomalowana kilkoma warstwami lakieru ekologicznego, zabezpieczającego drewno przed wilgocią, przy czym należy również pamiętać o dokładnym uszczelnieniu miejsc łączenia poszczególnych płyt. Płyty wiórowe są dużo tańszą alternatywą w stosunku do płyt meblowych. Posiadają również znacznie drobniejszy i mniej kontrastowy wzór niż OSB co zwiększa ich walory estetyczne.

5) Tworzywo sztuczne

Obecnie terraria z tworzyw sztucznych (takich jak np. laminaty czy też plastik), stanowią u nas jedynie ciekawostkę, jednak pojawiło się już kilku producentów oferujących tego typu pomieszczenia, a z czasem ten rodzaj materiału stanie się być może ciekawą alternatywą dla konstrukcji szklanych czy też drewnianych. Terraria z tworzyw sztucznych mają wiele zalet. Podobnie jak szkło są całkowicie odporne na wilgotność oraz łatwe w sprzątaniu. Dodatkowo z uwagi na niewielką masę i wytrzymałość materiału są bardzo funkcjonalne i łatwe w przemieszczaniu. Jednak ze względu na konieczność posiadania odpowiedniej technologii raczej niemożliwe jest samodzielne wykonanie zbiornika hodowlanego z omawianego materiału.

6) Łączone

Często najlepszym rozwiązaniem jest wykonanie terrarium z kilku rodzajów wyszczególnionych powyżej materiałów. Daje to możliwość zwiększenia estetyki zbiornika jak również wyeliminowania wad opisanych wcześniej rozwiązań. Jednak w tym przypadku ciężko jest ocenić jaki sposób wykonania terrarium będzie najlepszy, gdyż wszystko zależy od oczekiwań przyszłego posiadacza zwierzęcia.

Poniżej podajemy kilka najczęściej wybieranych rozwiązań:

*Terrarium szklane na stelażu z płyty meblowej lub z OSB 
Pozwala na zachowanie dobrej widoczności, higieny jak w przypadku terrariów szklanych. Dodatkowo drewniany stelaż lub rama dodaje elegancji jak i wzmacnia całą konstrukcje, chroniąc najbardziej narażone na uszkodzenia miejsca.

*Terrarium z płyty meblowej wyklejone szkłem. Terraria z płyty meblowej z uwagi na wygląd i możliwość wkomponowania w umeblowanie są bardzo często stosowane. Jednakże w razie dostania się wody płyta ulega wypaczeniu co przyśpiesza niszczenie zbiornika i zmniejsza jego estetykę. Z tego też powodu dla zabezpieczenia przed ewentualnym wypadkiem, dno zbiornika oraz ściany do określonej wysokości można wykleić szkłem. Takie rozwiązanie co prawda zwiększa ciężar całkowity terrarium, jednak ułatwia sprzątanie i utrzymanie higieny.

Często także część ścian bocznych w terrariach wykonanych z OSB lub innych płyt zastępowana jest szybami, co wygląda estetycznie i odsłania widok na większą część pomieszczenia.

7) Informacje końcowe

Z powodu dużego zróżnicowania w procesie budowy terrarium z każdego z wymienionych powyżej materiałów, postaramy się jedynie przedstawić kilka najważniejszych zasad, których powinno się przestrzegać podczas projektowania i wykonywania zbiornika hodowlanego dla agam brodatych:

1. Żadne akwaria z otwartą górą absolutnie nie nadają się do hodowli agam. Dla zwierząt pustynnych i stepowych ważna jest sprawna wymiana powietrza, co niestety w akwarium jest niemożliwe do osiągnięcia, gdyż gorące powietrze uciekające górą nie będzie szybko zastępowane przez chłodne i z tego powodu zwierzę będzie żyło w ciągłym zaduchu, co w konsekwencji może powodować choroby układu oddechowego.

2. Aby zapewnić sprawną cyrkulację powietrza w terrarium należy zapewnić wentylację grawitacyjną, która powinna być rozmieszczona w możliwie jak najniższym i najwyższym punkcie terrarium.

3. Wentylacja dla agam brodatych powinna być bardzo wydajna, dlatego najlepszym rozwiązaniem jest wycięcie odpowiedniej wielkości otworów i zamaskowanie ich drobną i wytrzymałą siatką lub blachą perforowaną. Należy również pamiętać, że nawiercone w drewnie w określonej odległości niewielkie dziury nie zapewnią optymalnej wentylacji.

4. Przy projektowaniu terrarium dla agam należy trzymać się zasady, że najważniejsza jest powierzchnia dna, która niemal zupełnie determinuje przestrzeń życiową zwierzęcia. Niekiedy można się spotkać z opiniami, iż zmniejszoną długość jak i szerokość terrarium można nadrobić przez umieszczenie w nim sporych półek. Jednakże takie rozumowanie jest błędne, gdyż półki stanowią jedynie miejsce do odpoczynku lub wygrzewania dla zwierzęcia i w żaden sposób nie należy ich uwzględniać w określaniu przestrzeni polowań bądź wybiegu agamy.

5. Najlepiej jest zachować proporcję 3/2 między długością i szerokością terrarium. Nie powinniśmy przygotowywać zbiorników długich ale bardzo wąskich ani też zbytnio poszerzać terrariów kosztem zmniejszenia długości.

6. Terrarium dla agam brodatych nie musi być zbyt wysokie, jednak powinno dać możliwość stworzenia przynajmniej trzech zróżnicowanych poziomów, na których zwierzę może przebywać (wliczając w to dno, poziom korzeni konarów, oraz miejsce do wygrzewania w pobliżu świetlówki bądź innego źródła UVB małej mocy).

7. Nie należy stosować dla agam, jak i innych jaszczurek terrariów otwieranych z góry, gdyż w takiej sytuacji zwierzak instynktownie traktuje zaglądającego opiekuna jako potencjalnego drapieżnika i każde oględziny zbiornika powodują u niego stres. Najczęściej stosuje się terraria otwierane z przodu z wykorzystaniem suwanych szyb.

8. Zawsze warto wybudować terrarium największe jakie możemy, gdyż z czasem na pewno przyjdzie nam ochota na dokupienie agamie towarzystwa, lub też wzbogacenie wystroju o nowe elementy.

• • • Zobacz również

Fotorelacja z budowy terrarium dla agam brodatych