Linienie / wylinka

Linienie - czyli złuszczanie się starej, suchej skóry (wylinki) jest jak najbardziej normalnym procesem rozwoju gadów i taki stan rzeczy nie powinien powodować naszego niepokoju.

Wielu hodowców wychodzi z założenia, że kąpanie Agamy przed linieniem nic nie daje, ponieważ jest to gad pustynny, więc nie potrzebuje wilgotności, a nawet że wylinka lepiej schodzi bez kąpieli bo jest sucha. Pęka i szybciej odpada, a namaczając Agamkę naskórek robi się bardziej elastyczny i cały proces zrzucania skóry się wydłuża.

W zupełności nie zgadzamy się z powyższym twierdzeniem. Agama to nie gad pustynny, zamieszkuje głównie półpustynie, stepy i obszary zalesione, gdzie gorące części dnia spędza ukryta w krzakach, w wykopanych przez siebie dołach i w szczelinach skalnych, gdzie szuka cienia i gdzie panuje wyższa wilgotność. Agama potrzebuje zarówno wilgotności w granicach 50-60%, jak i dostępu do wody.

Fot. tzw. Kominy wychodzące z nosa by lechuleszek

Agamy brodate zrzucają skórę przez cały okres swojego życia, w różnych odstępach czasu, w zależności od wielu czynników m. in. wieku - im Agama starsza, tym odstęp między linieniem staje się dłuższy.

Młode, dobrze odżywiane (pokarm bogaty w Ca) Agamy rosną bardzo szybko i w pierwszych trzech miesiącach swojego życia zrzucają skórę prawie co 2 tygodnie (lub częściej). Dorosły osobnik przechodzi wylinki 2-3 razy do roku.

Brodacze nie są w stanie pozbyć się skóry w jednym kawałku, tak jak ma to miejsce w przypadku pająków, więc zrzucają je na raty, z każdej części ciała osobno. Często proces ten rozpoczyna się od zmiany zabarwienia na głowie (głównie powieki), ogonie lub kończynach, dopiero później następuje zmiana na pozostałych częściach ciała.

W trakcie całego okresu linienia Agama może być ospała, mało ruchliwa, może być również agresywna lub bojaźliwa. Spowodowane jest to bólem i dyskomfortem jaki odczuwa podczas pozbywania się starego naskórka.

Pamiętaj! Podczas zrzucania wylinki Agamy odczuwają dyskomfort (podobnie jak człowiek po procesie opalania, którego wynikiem jest łuszczenie się skóry) i bardzo często próbują na "własną rękę" pozbyć się starej skóry, dlatego pojawiają się takie zachowania jak: ocieranie o wystrój terrarium, drapanie się (jak piesek), wybałuszanie oczu (żabie oczy).

Objawy zwiastujące wylinkę :
- Zmiana nastroju
- Zmiana koloru skóry na ciemniejszy (bądź jaśniejszy)
- Poszarzenie koloru
- Widoczne szare "plamy na skórze"
- Wybałuszenie oczu

W tym stanie powinniśmy zwrócić uwagę na dobór odpowiedniej ilości wapna i witamin, aby przyspieszyć ten proces.

Podczas linienia:

- należy zwiększyć wilgotność w terrarium (60-70%),

- zapewnić agamie stały dostęp do baseniku / miski z wodą w terrarium,

- w razie problemów ze zrzuceniem starej skóry - zastosować kąpiel na zewnątrz terrarium

Pamiętaj! Brodacze bardzo często zjadają swoją wylinkę, nie ma się czym martwić, na pewno im nie zaszkodzi.

Powikłania związane z wylinką
- Oderwanie przez właściciela skóry, która jeszcze nie jest gotowa do zejścia - może to grozić urazami mechanicznymi skóry właściwej oraz łusek (krwawienia, rany otwarte itp.)
- Nacisk starej skóry na końcówkę ogona oraz końce palców, prowadzące do zatrzymania krążenia i martwicy - w takim przypadku zalecamy interwencję wykwalifikowanego weterynarza w leczeniu gadów

Bardzo często podczas rozpoczynającej się wylinki właściciele Agam doszukują się u swoich podopiecznych oznak choroby (spowodowanej przebarwieniami na skórze/ plamami). Nie ma się czym martwić, aczkolwiek zawsze lepiej spytać dla pewności, ponieważ przez nie doświadczonych hodowców wylinka może być mylona z bardzo groźnym grzybem.

Pamietaj! Zwłaszcza u młodych agam nalezy sprawdzać, czy zrzuciły one całą zalegająca skórę - zwłaszcza z palców oraz końcówki ogona. Czasem w wyniku komplikacji proces linienia nie przebiega prawidłowo, a stara skóra nie schodzi z tych problematycznych miejsc. W wyniku jej zatrzymania dochodzi do martwicy tkanek, co z tym idzie ich obeschnięcia i często odpadnięcia.
Niestety, czasem dochodzi do sytuacji w której martwica postepuje i obejmuje większe obszary ciała agamy. Konieczna jest wtedy interwencja lekarza weterynarii i czasem ampytacja.

W związku z tym nalezy zawsze sprawdzać, czy agama zrzuciła całą zalegająca skórę!

W przypadku zalegania starej skóry na palcach bądź ogonie można pomóc agamie w jej zrzuceniu przez:

- kapiel zewnętrzną
- namoczenie zalegającej skóry
- użycie preparatów pomagających w zrzuceniu starej skóry - np. Ozonella

Oprócz wylinki na końcówkach palców i ogona, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na nos. Gdy Agama ma problemy z usunięciem wylinki z nosa, powinniśmy jej w tym pomóc (wylinka w nosie utrudnia oddychanie). Jeżeli wylinka jest już "gotowa" do wyjścia należy nawilżyć okolicę nosa np. wacikiem lub namoczonym patyczkiem do uszu, a potem delikatnie podważyć brzeg wylinki (w około otworu nosowego) paznokciem i wyjąć delikatnie używając do tego pęsety. Jaszczurka najprawdopodobniej będzie uciekała głową, dlatego warto zawinąć ją w ręcznik i ustabilizować głowę, trzymając za otwory uszne kciukiem i palcem wskazującym. Wylinka w nosie jest dość długa i nieprzyjemnie drażni Agamę jeśli nie jest w stanie się jej pozbyć. Jeżeli są jakiekolwiek problemy z pozbyciem się wylinki lub boicie się jej samodzielnie wyjmować, najlepiej wybrać się z tym do wykwalifikowanego lekarza weterynarii.

Poniżej zamieszczamy kilka zdjęć Agam podczas rozpoczynających się wylinek :