Roztocza

Opis: Roztocza są najczęstszymi pasożytami zewnętrznymi występującymi u Agam brodatych. Często są diagnozowane jako krwawe kropki na ciele jaszczurki, jednak po dokładniejszym przyglądnięciu się możemy dostrzec że są to małe pajączki o przeważnie krwawym ubarwieniu (czasami mają barwę czarną, szarą lub białą). Najczęściej możemy je zaobserwować w okolicach oczu, uszu, nozdrzy, na spodzie brzucha, ogonie w okolicach kloaki oraz w zagięciach skóry. Są to owady żywiące się resztkami pokarmu, złuszczonym naskórkiem, wydzielinami oraz krwią. Roztocza przeważnie preferują wilgotne środowiska (np. tropikalne terraria) lecz mogą występować również w terrariach pustynnych i stepowych. Same roztocza jak i ich odchody są bardzo groźne dla naszych pupili i mogą powodować przewlekłe choroby zakaźne. Osobnik na którym żerują przeważnie ma widocznie zmniejszone funkcje życiowe, nie ma ochoty polować, chowa się do kryjówki, długotrwały kontakt z pasożytami może prowadzić do śmierci. Dla tego po zaobserwowaniu pasożytów w otoczeniu gada lub na jego skórze powinniśmy niezwłocznie podjąć działania dążące do pozbycia się pajęczaków 

Jest wiele dróg przedostawania się roztoczy do środowiska naszych podopiecznych, niestety nie jesteśmy w stanie zabezpieczyć się całkowicie przed ich inwazją, jednak możemy zminimalizować ryzyko wizyty nieproszonych gości w naszych terrariach przez przestrzeganie poniższych punktów 

* Zachowanie podstawowych zasad higieny 

* Kupując nowe agamy/ odbierając nasze z hotelu dla zwierząt/ odbierając z obcego środowiska (np. po wakacjach gdy ktoś znajomy opiekował się naszymi jaszczurkami) zwierze zawsze powinno być przez najbliższe dwa tygodnie umieszczone w terrarium kwarantannowym. Tak aby nie przenośić ewentyalnych gosci do terrarium docelowego co może prowadzić do infekcji pozostałych lokatorów. 

* Przed umieszczeniem w terrarium elementów wystroju pochodzących z naturalnego środowiska powinny zostać wyprażone lub wygotowane. 

* Hodowle karmowe w których nie przestrzegane są podstawy higieny mogą być źródłem inwazji roztoczy zarówno na owady karmowe jak i zwierzęta hodowlane. Dla tego karmówkę kupuj zawsze u pewnego źródła. 

* Pozyskiwany ze środowiska naturalnego pokarm roślinny powinien być starannie umyty. 

* Pozyskiwane ze środowiska naturalnego owady karmowe powinny być przepłukane w wodzie, badania dowodzą że pomaga to usunąć 70 % zanieczyszczeń 

* Stała kontrola czystości w terrarium (usuwanie odchodów, resztek pokarmów, wylinek itp.) 

* Okresowa wymiana podłoża (co 2-3 miesiące) wraz z dokładną dezynfekcją terrarium powyższymi metodami 

Po rozpoznaniu roztoczy powinniśmy niezwłocznie przenieść agamę do pojemnika plastikowego (nie do terrarium kwarantannowego) i zabezpieczyć terrarium przed dalszą inwazją owadów do innych zwierząt hodowlanych/karmowych oraz do naszego mieszkania. Terrarium musimy jak najszybciej odstawić w odseparowane miejsce, z dala od mebli, firanek, okien które mogą umożliwić owadom ucieczkę oraz ekspansję pomieszczenia mieszkalnego. 
W celu zatrzymania roztoczy wewnątrz zbiornika i uniemożliwieniu im ucieczki na zewnątrz należy uszczelnić wszystkie prześwity, szczeliny wokół szyb, dziury, wentylacje którymi owady mogły by się wydostać na zewnątrz. 

Po wykonaniu w.w czynności możemy przystąpić do zwalczania roztoczy zarówno z terrarium jak i z ciała naszego podopiecznego 

Przed umieszczeniem naszego pupila w terrarium kwarantannowym powinniśmy pozbyć się możliwie jak największej ilości roztoczy z powierzchni jej ciała. Najłatwiejszym sposobem będzie zmycie pasożytów za pomocą ciepłej wody i starej szczoteczki do zębów z miękkim włosiem - kąpiel agam 

Po zakończonej kąpieli zwierze wkładamy do przygotowanego wcześniej (zdezynfekowanego) terrarium kwarantannowego. Jeśli na podłożu zauważymy roztocza lub jaja należy szybko zmienić podłoże na nowe i terrarium dokładnie zdezynfekować. Agama powinna zostać w terrarium kwarantannowym do czasu aż terrarium docelowe zostanie dokładnie wyczyszczone i zostaną usunięte wszystkie roztocza z ciała agamy. 

Pierwszą czynnością jaką powinniśmy wykonać jest usunięcie z terrarium całego podłoża, które powinno być szczelnie zapakowane i niezwłocznie wyniesione z domu. Wystrój i akcesoria terrarium musimy poddać dokładnej dezynfekcji. Wszystkie mniejsze elementy wystroju pochodzenia naturalnego typu korzenie, gałęzie, kamienie powinniśmy wygotować w wodzie z solą przez okres 30 minut (najlepiej używając do tego starych naczyń nie używanych przez ludzi). Większe elementy wystroju można wyparzyć w piekarniku w temperaturze około 150°C (po zakończonym wyparzaniu piekarnik należy dokładnie wymyć) lub jeśli nie mamy takiej możliwości można je wymoczyć w roztworze wody i wybielacza (1 szklanka wybielacza na 10 litrów wody) na około 8-10 godzin, po czym po kilku płukaniach czystą wodą zostawić na słońcu do całkowitego wyschnięcia. Elementy wystroju trzymamy z dala od terrarium do czasu całkowitego pozbycia się nieproszonych gości. 

Opróżniony zbiornik należy dokładnie odkurzyć pozbywając się owadów, ich larw i odchodów (worek od odkurzacza wkładamy w worek foliowy/siatkę i niezwłocznie wyrzucamy), a następnie wymyć dobrze wodą z mydłem wszystkie elementy stałe mając na uwadze szczeliny, zakamarki gdzie roztocza mogły by się pochować. Elementy grzewcze takie jak kable (które nie są polecane przy hodowli agam) , żarówki, świetlówki oraz oprawki należy również dokładnie wymyć po uprzednim odcięciu zasilania (w przeciwnym razie grozi poparzeniem). Po dokładnym wymyciu wszystkich zakamarków usuwamy resztki mydła przy użyciu czystej wody i gąbki/szmatki/pędzla. 

Następnym krokiem po wyschnięciu zbiornika będzie dokładna dezynfekcja . Poniżej zostały opisane trzy metody pozbycia się roztoczy najczęściej stosowane w hodowlach. 

Preparat Virkon może być nanoszony na odkażane powierzchnie poprzez mycie, wycieranie, lub opryski co znacznie ułatwia pokrycie nierównych ścianek. Niestety ten zabieg nie wyniszczy samych pasożytów ani ich larw, pozwoli jednak usunąć wszystkie mikroorganizmy związane z obecnością roztoczy w naszym terrarium które mogą powodować stany chorobowe. 

Cena: 10 - 25 zł - pakowany w torebkach 200 g 

Vikon S przeznaczony jest do stosowania w każdych warunkach, gdzie konieczne jest przeprowadzenie, dokładnej i skutecznej dezynfekcji. Wielu hodowców uważa Virkon za najlepszy preparat do dezynfekcji. 

Zastosowanie: Preparat utleniający, przeznaczony do dezynfekcji pomieszczeń dla zwierząt, sprzętu i środków transportu oraz jaj wylęgowych. 

Sposób użycia: Preparat należy stosować na powierzchnie wstępnie oczyszczone i umyte, do przeprowadzenia dezynfekcji profilaktycznej 

Stosujemy roztwór 0,5-1,0 % (5,0/10,0 g w 1 litrze letniej wody). 
Najlepszym rozwiązaniem będzie użycie starego spryskiwacza po płynie do szyb którym łatwo dozować odpowiednią dawkę preparatu oraz umożliwia łatwe rozprowadzanie. Do pojemnika wsypujemy dużą łyżkę stołową preparatu i wlewamy do niego letnią wodę, zakręcamy spryskiwacz i mieszamy do całkowitego rozpuszczenia (przy użyciu zimnej wody czas rozpuszczenia się wydłuża). Roztwór jest stabilny co najmniej 7 dni lecz zaleca się go użyć w ciągu 24h. Po dokładnym opryskaniu wnętrza terrarium odczekujemy 30-60 minut i zmywamy za pomocą czystej wody użyty środek (nie zmyte resztki mogą powodować szkodliwe opary). 
Po wyschnięciu i wywietrzeniu terrarium przygotowujemy minimalny wystrój kwarantannowy składający się z ręczników papierowych/papieru toaletowego/gazet jako podłoże (najlepiej białe/jasne tak ,aby roztocza i ich larwy były dobrze widoczne) oraz kryjówki dla jaszczurki np. z kratonu. 

Bezwonna płytka do zwalczania różnego rodzaju owadów takich jak : komary, muchy, mole, osy, prusaki, karaluchy, rybiki, mrówki. 

Cena: 10-20 zł 

Zastosowanie: Płytka do zwalczania owadów wewnątrz pomieszczeń 
Preparat zaczyna działać natychmiast i jest skuteczny przez 3-4 miesiące od rozpakowania. Płytka nasączona jest specjalną substancją, która stopniowo uwalnia się do otoczenia. Jedna płytka zabezpiecza pomieszczenie o kubaturze ok. 40m³ (ok. 16m²) . Bardzo często stosowana w gospodarstwach domowych przeciw mrówką, muchom komarom itp. 

Sposób użycia: Do docelowego terrarium , odmierzamy odpowiedni kawałek stosowny do wielkości naszego pojemnika. (Jedna płytka zabezpiecza pomieszczenie o kubaturze ok. 40m³ (ok. 16m²) ). Odmierzony kawałek wkładamy do pojemniczka z wentylacją (np. słoik z dziurkami w zakrętce) lub przyklejamy do sufitu. Terrarium odkurzamy i myjemy codziennie do czasu aż będzie czyste od roztoczy (przeważnie jest to okres od 7 do 30 dni). 

Używając płytki globol warto usunąć z pokoju hodowle bezkręgowców oraz organizmów wodnych. 

Pamiętaj! Niektórzy hodowcy zalecaja włożenie małego skrawka globolu do terrarium z gadem, jednak były przypadki zatruć oparami. Osobiście nie polecamy trzymania gada w terrarium wraz z płytką globol. 

Gdy za oknem panuje mróz (-10*C lub mniej) możemy terrarium wystawić na noc na zewnątrz, czynność tą powtarzamy przez trzy - cztery dni z rzędu, każdego dnia rano należy terrarium odkurzyć i zdezynfekować. 

Przydatne artykuły: 

Niechciani goście w naszych terrariach 

Roztocza u gadów 

Czyszczenie, dezynfekcja i sterylizacja 

Źródła: 
Pogona.pl 
Terrarium.com.pl 
Własne doświadczenia 

Korekta: 
Kalinka